Stappenplan echtscheiding

Er komt zoveel bij een scheiding kijken! Wat moet je eerst doen?

Als je aan het begin van het scheidingsproces staat, lijkt het of je je door ontelbaar te regelen zaken heen moet zien te slaan. Je zult je regelmatig afvragen wat nu eerst moet worden gedaan. En dat is natuurlijk niet zo vreemd. Het is een hectische periode, waarbij ook nog eens de emoties van jou en je partner zorgen voor onrust in je hoofd. 

Met dit stappenplan zetten we puntsgewijs op een rijtje wat er allemaal op je pad gaat komen als het besluit om uit elkaar te gaan eenmaal is genomen. Belangrijkste tip: probeer niet te veel tegelijk te regelen. En neem de tijd om rustig te overdenken of hetgeen je nu wilt afspreken ook op de langere termijn de beste oplossing is.      

Stap 1: Vertel het je partner/kinderen

Deze eerste stap is vaak het moeilijkst. Vooral als je partner niet heeft zien aankomen dat je het niet meer ziet zitten om samen verder te gaan. Vertel in ieder geval eerlijk wat de reden van je besluit is. Geef je partner ook de tijd om dit bericht op zijn/haar manier te verwerken en de boodschap te laten bezinken. Degene die het scheidingsbesluit heeft genomen, is vaak in de verwerking al een stuk verder dan de ander. De ander heeft tijd nodig om aan het idee te wennen en zal over het algemeen minder snel geneigd zijn om al actie te ondernemen en de scheiding in gang te zetten. Naast verdriet zijn boosheid en onbegrip veel voorkomende reacties op een scheidingsmededeling. Ieder gaat het rouwproces door op zijn eigen manier. Wees ook voorbereid op misschien onverwachte emoties van je partner.

Het is belangrijk dat jullie de kinderen samen vertellen dat jullie uit elkaar gaan. Voor hen is dan duidelijk dat dit jullie gezamenlijke besluit is. Wees eerlijk en benadruk vooral dat de scheiding niets afdoet aan jullie liefde voor de kinderen. Het is uiteraard niet de bedoeling dat kinderen partij gaan kiezen voor één van beide ouders. Dit kun je voorkomen door in ieder geval niet negatief over de andere ouder te spreken. Licht de school in over jullie voorgenomen scheiding, zodat de leerkrachten weten wat er speelt en zij jullie kinderen op de juiste manier kunnen begeleiden als daar behoefte aan is. Als kinderen het lastig vinden om hun gevoelens met jullie als ouders te delen, zorg dan dat er een andere volwassene (familielid of goede vriend/vriendin) voor hen beschikbaar is, die ze in vertrouwen kunnen nemen.     

Stap 2: Wie gaat het regelen?

Bespreek met elkaar op welke manier jullie de scheiding willen regelen. Scheiden kan vaak in goed overleg. Als dat jullie wens is, is mediation een goed plan. Een mediator is een onafhankelijke, deskundige persoon, die jullie begeleidt in het hele scheidingsproces en ervoor zorgt dat alle te regelen zaken aan de orde komen. Het doel is om uiteindelijk een resultaat te bereiken waarmee jullie allebei de toekomst met vertrouwen tegemoet kunnen zien.

Het is ook mogelijk om beiden een eigen advocaat in te schakelen. De advocaat zal voor degene die hij bijstaat het optimale resultaat willen bereiken. Dat kan voor veel getouwtrek zorgen en mogelijk ook veel tijd in beslag nemen. De kosten zijn bij de keuze voor ieder een eigen advocaat over het algemeen ook hoger dan wanneer een mediator wordt ingeschakeld.

Stap 3: Begin alvast met wat praktische zaken

Een aantal praktische zaken kunnen bij aanvang van het scheidingsproces alvast geregeld worden. Als alle bankrekeningen gezamenlijk zijn, is het handig om beiden alvast een eigen privérekening te openen. Verdeel bijvoorbeeld ook alvast het spaargeld en houd een gezamenlijke buffer aan voor nog samen te betalen kosten (bijv. kosten van de scheiding). Door nu alvast de rekeningen te scheiden, is de kans op irritatie kleiner. Geeft  één van beiden bijvoorbeeld meer geld uit aan uitstapjes, etentjes etc., dan voorkom je met eigen rekeningen dat hierover discussie ontstaat. Kijk ook naar persoonlijke abonnementen en andere persoonlijke maandelijkse verplichtingen. Deze kunnen ook alvast van de eigen rekening betaald worden.

Stap 4: Inventariseer de bezittingen en schulden

Als jullie gaan scheiden, zal alles verdeeld moeten worden. Er zal dus eerst geïnventariseerd moeten worden wat jullie zoal aan bezittingen en schulden hebben. Verzamel zoveel mogelijk stukken (de checklist van mediator helpt je daarbij). Vervolgens moet worden besloten op welke manier jullie deze zaken willen verdelen. Wat bijvoorbeeld te doen met de (koop)woning, de inboedel, de auto, verzekeringspolissen, het pensioen etc.? Samen met de mediator bespreken jullie welke mogelijkheden er zijn en welke verdeling in jullie ogen het beste is. De gemaakte afspraken komen in het echtscheidingsconvenant te staan.  

Stap 5: De kinderen

Jullie blijven ook na de scheiding beiden verantwoordelijk voor de zorg van jullie kinderen, maar door de scheiding zal er wel het één en ander veranderen. Er zullen afspraken moeten worden gemaakt over waar de kinderen na de scheiding gaan wonen. Kies je voor co-ouderschap, dan wonen de kinderen deels bij de vader en deels bij de moeder. De zorg is min of meer gelijk verdeeld. Maar het is ook mogelijk één woonadres voor de kinderen te kiezen van waaruit ze regelmatig de andere ouder bezoeken. Welke zorgregeling het meest prettig is in jullie specifieke situatie, bepalen jullie zelf. Verder zal moeten worden besproken hoe de kosten van de kinderen worden verdeeld. Alle afspraken die de kinderen aangaan worden vastgelegd in het ouderschapsplan.

Stap 5: Naar de rechter

Alle gemaakte afspraken worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant en het  ouderschapsplan. Deze stukken gaan naar de rechtbank. De afhandeling bij de rechtbank gaat tegenwoordig behoorlijk snel en neemt maximaal een paar weken in beslag. Daarna ontvang je de beschikking van de rechtbank waarin de scheiding is uitgesproken. Vervolgens tekenen jullie beiden de akte van berusting bij de mediator. Daarna wordt de scheiding ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente waar jullie zijn getrouwd. Na inschrijving is de scheiding officieel een feit.